Op 20 mei 2021 hebben we een online proeverij te houden met alcoholvrije bieren.
Wie de definitie van bier in de Dikke Van Dale opzoekt leest dat het een alcoholhoudende drank is die gemaakt wordt van water, graan, hop en gist. Of te wel; alcoholvrij bier is geen bier!
De eerste vraag die bij mij op kwam, bij het bespreken van het jaarprogramma was “Waarom dan toch aandacht voor dit onderwerp?”.
“Bij het brouwen van alcoholvrij bier worden dezelfde ingrediënten gebruikt als bij alcoholhoudend bier, namelijk: water, graan, hop en gist ,” was het antwoord van Jan Willem. “Omdat alcohol een belangrijk element is in het bier, gaan we tijdens de proeverij de verschillen waarnemen tussen de “gewone“ en alcohol arm/vrije variant.”
Voor de Proefavond van 20 mei hebben we de volgende bieren gekozen:
Heineken Premium pils (5,0%)
Heineken Pils 0.0 (0,0%)
Jopen Mooie Nel IPA (6,5%)
Jopen NON-IPA (0,3%)
Leffe Blond (6,6%)
Leffe Blond (0,0%)
Voor elk biertype een “gewone” en een alcohol vrij/arm variant.
Conclusie:
De alcoholvrije bieren missen duidelijk een boddy en de smak blijft niet plakken. Wat helemaal duidelijk werd nadat ik een slokje van de ‘echte’ variant nam. De IPA kwam als beste uit onze test, maar die heeft ook het ‘geluk’ dat de hoeveelheid hop de vlakke moutsmaak weet te verhullen.
Tijdens het proeven werd gevraagd of wij hobbybrouwers zelf ook een alcoholvrij bier zouden kunnen maken. Het antwoord is ja, want de Weihenstephan WSL 17 gist leent zich daar prima voor. Maar gezien de ervaring van gisteren weet ik nog niet zo zeker of ik zoiets zou willen maken. Vandaar dat ik de dag erna een recept opgezocht heb in de hoop dat ons zelf gebrouwen bier, meer weg heeft van bier dan hun commerciële broertjes (wellicht een uitdaging om zoiets gezamenlijk te brouwen op een brouwdag van het gilde).
Toegegeven volgens de Nederlandse wetgeving mag dit geen alcoholvrij bier genoemd worden, want er ontstaat alsnog een beetje alcohol tijdens het proces zelf, en als je niet in de gelegenheid bent om koolzuur aan het bier toe te voegen, zonder bottelsuiker komt er nog eens 0,5% alcohol bij. Gelukkig mag het bier in landen als Frankrijk 1,2% alcohol zitten om alcoholvrij genoemd te worden.
Recept scharrelbier
Het is een methode, die al in de middeleeuwen uit werd gevoerd en ‘scharrelbier’ werd genoemd. Het scharrelbier was oorspronkelijk bedoelt als kinderbier.
Brouw 10 liter zwaar bier, dubbel, trippel, barley wine of kwadruppel.
Stop met spoelen als u 15 liter wort hebt.
Spoel vervolgens naar een andere pan en vang hier 10 liter van op.
Neem er 1 liter vanaf. Neem tevens 1 liter van de originele wort. Giet de lichte wort bij de 14 liter zware wort en de liter zware wort bij de 9 liter lichte wort (zodat het alcohol arme bier een beetje body krijgt).
Hierbij direct een recept van Barley Wine, die ik persoonlijk erg lekker vind.
Barley Wine is een sterk bovengistend bier met een alcoholvolume van minstens 8 % en tot 14 %.
De Britten maakten dit bier voor het eerst begin negentiende eeuw. Tijdens de oorlog met Frankrijk verbood de Frans generaal en dictator Napoleon Bonaparte de export van wijn naar het Verenigd Koninkrijk. De ‘gegoede burger’ miste het alcoholische drankje, waar de brouwers handig op in sprongen.
Bier werd voornamelijk geassocieerd met de arbeiders (Porters), en werd door die gegoede burger verafschuwd. Dit is de rede waarom de benaming bier van het etiket verdween. Het zou, zo beweerden de brouwers, geen enkel bezwaar op mogen leveren, omdat een barley wine net zo sterk kan zijn als wijn, maar omdat het uit graan (in plaats van fruit) vervaardigd is, blijft het bier.
Recept Barley Wine 10 liter
Stamwort: 1.080 – 1.120 ° Plato
Alcohol: 8 – 12%
Kookkleur: 24 – 48 EBC
Bitterheid: 35 – 70 IBU
Château Pilsen 2RS 2,3 kg
Château Melano 3,3 kg
Château Cara Ruby® 0,2 kg
Château Abbey® 0,5 kg
Nugget hoppellets 12,5 g
Tettnang hoppellets 1,5 g
1 zakje Safbrew S-33 gist
- Inmaischen
- Mash de mout in 10 liter water van 63°C
- Verhoog de temperatuur na 80 minuten tot 78°C en rust gedurende 2 minuten
- Spoel de bostel met water van 78°C tot een volume van 11 liter (voor een alcohol arm bier ga naar bovenstaand recept)
- 84 minuten koken
- Na 15 minuten de bitterhop toevoegen;
- Na 95 minuten – de aroma hop.
- De wort moet aan het eind van het kookproces een dichtheid hebben van 1.101 SG. Om de nodige dichtheid te krijgen; suiker toevoegen.
- Koelen naar 23°C
- Voeg de droge gist toe van zodra het koele wort 23°C heeft.
Veel succes !!!
